Sự nguy hiểm của trạng thái loạn thần cấp | Safe and Sound
Loạn thần cấp là tình trạng rối loạn tâm thần nguy hiểm, ảnh hưởng nặng nề đến tâm trí của người bệnh. Người bệnh thường mất các mối liên hệ với thực tế, phát sinh các ảo giác hoặc hoang tưởng và có thể đe dọa đến những người xung quanh. Hãy cùng tìm hiểu sự nguy hiểm của mối đe dọa này nhé!
Nguyễn Hoàng Nguyên | Thạc sĩ. Bác sĩ – Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Loạn thần cấp là gì? Nguyên nhân của loạn thần cấp
Loạn thần cấp là một rối loạn tâm thần nguy hiểm, xảy ra trong thời gian ngắn, có thể từ vài giờ đến vài tuần. Trong trạng thái này, sức khỏe tâm thần của người bệnh suy giảm nghiêm trọng, họ gặp phải ảo giác hoặc hoang tưởng nghiêm trọng. Ảo giác là những cảm nhận giác quan không có thực ở hiện tại của những người bị rối loạn tâm thần. Các tri giác sai thực tại phổ biến hơn cả là ảo thanh, ảo thính hoặc ảo thị. Hoang tưởng là những suy nghĩ không có thực của người bệnh, nhưng luôn được người loạn thần cấp tin tưởng ngay cả khi có bằng chứng rõ ràng rằng việc đó không tồn tại.
Ảnh 1: Người bị loạn thần cấp luôn cho rằng hoang tưởng của mình là có thật
Có rất nhiều nguyên nhân của loạn thần cấp, tuy nhiên một số các yếu tố có thể kể đến là bệnh tâm thần phân liệt, loạn thần do sử dụng chất kích thích, bệnh sa sút trí tuệ, các tổn thương thực thể ở não,… Một số yếu tố làm tăng nặng tình trạng của loạn thần cấp có thể kể đến là yếu tố di truyền, rối loạn nội tiết tố, tuổi tác,….
2. Sự nguy hiểm của trạng thái loạn thần cấp
Theo các bác sĩ tâm thần, người đang trong trạng thái loạn thần cấp có thể đe dọa người xung quanh hoặc chính bản thân bệnh nhân bằng nhiều cách khác nhau. Đầu tiên là hành vi bạo lực, họ tấn công hoặc đe dọa người khác với vũ khí hoặc bất kỳ công cụ có sẵn nào. Bên cạnh đó, do không thể kiểm soát được hành vi nên những người bị loạn thần cấp có thể gây ra tình trạng hỗn loạn, hoang mang cho những người xung quanh. Họ luôn tin tưởng vào những gì họ thấy trước mắt, kể cả đó có là ma quỷ, động vật hay bất cứ thứ gì không có thật. Họ luôn cho rằng những người xung quanh sẽ tìm cách hại họ nên phải tấn công trước để bảo vệ bản thân mình. Đã có rất nhiều vụ giết người man rợ xảy ra khi người sử dụng chất kích thích như ketamine, LSD hay các loại ma túy tổng hợp khác rồi rơi vào trạng thái loạn thần cấp.
Ảnh 2: Người bị loạn thần cấp có thể gây ra những vụ giết người man rợ
Những người có hành vi loạn thần cấp bên cạnh việc đe dọa người xung quanh cũng có các hành vi tự tổn thương. Người bị loạn thần cấp có thể tổn thương chính mình như rạch tay, chân, cấu, véo hay tự đánh bản thân đe dọa tự sát hoặc thực hiện hành vi tự sát.
Lưu ý rằng mỗi trường hợp loạn thần cấp có thể có các biểu hiện khác nhau và không phải tất cả người bị loạn thần cấp đều đe dọa người khác. Điều quan trọng là đảm bảo an toàn cho bản thân và người xung quanh, và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế chuyên sâu khi gặp phải tình huống này.
3. Bác sĩ tâm thần xử trí người bị loạn thần cấp như thế nào?
Đối với việc tiếp xúc người bị loạn thần cấp, các bác sĩ tâm thần khuyên việc đầu tiền cần làm là đảm bảo an toàn cho chính bản thân mình. Giữ khoảng cách và tránh tiếp xúc với người bị loạn thần nếu như họ đang sử dụng vũ khí hoặc các vật dụng có thể gây hại. Tiếp theo, hãy gọi trợ giúp khẩn cấp, có thể là các số công an 113 hoặc cấp cứu có bác sĩ tâm thần 115 hay báo với cơ quan công quyền để xin sự trợ giúp chuyên nghiệp. Trong lúc chờ đợi hỗ trợ, hãy giữu cho người loạn thần cấp tránh khỏi các kích động không cần thiết. Hãy giao tiếp với họ đơn giản và dễ dàng. Bác sĩ tâm thần khuyên người hỗ trợ nên sử dụng tốc độ nói chậm rãi, giọng điệu êm dịu có thể giúp họ cảm thấy bình tĩnh hơn. Cuối cùng, hãy tập trung quan sát người bị loạn thần, đừng rời mắt khỏi họ.
